Βλεννοπολυσακχαρίδωση

Η βλεννοπολυσακχαρίδωση αποτελεί μια σειρά από κληρονομικές μεταβολικές διαταραχές που οφείλονται στην εναπόθεση βλεννοπολυσακχαριτών στους ιστούς του σώματος, λόγω ανεπάρκειας ή μειωμένης λειτουργικότητας των ενζύμων που απαιτούνται για τον μεταβολισμό τους. Η εναπόθεση των βλεννοπολυσακχαριτών προκαλώντας μόνιμες βλάβες σε διάφορους ιστούς, επηρεάζει τις φυσικές ικανότητες, την λειτουργία των οργάνων και συστημάτων των πασχόντων, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις προκαλεί νοητική υστέρηση. H βαρύτητα των συμπτωμάτων διαφέρει στους διάφορους τύπους βλεννοπολυσακχαρίδωσης. Κυρίως προσβάλλονται τα οστά, ο συνδετικός ιστός και οι νευρώνες, προκαλώντας κινητικές διαταραχές και πόνο σε διάφορα μέρη του σώματος.

Όλοι οι τύποι βλεννοπολυσακχαρίδωσης αποτελούν λυσοσωματικές διαταραχές, δηλαδή οφείλονται σε δυσλειτουργία ή ανεπάρκεια αποδιατακτικών ενζύμων που βρίσκονται αποθηκευμένα στα λυσοσώματα, όπως η νόσος Gaucher, η νόσος Fabry και η νόσος του Pompe. Για κάθε τύπο βλεννοπολυσακχαρίδωσης είναι υπεύθυνο κάποιο συγκεκριμένο ένζυμο:

• Τύπου Ι (Σύνδρομα Hurler, Scheie, Hurler-Scheie) Οφείλεται σε μεταλλάξεις του γονιδίου IDUA, το οποίο κωδικοποιεί ένα ένζυμο που εμπλέκεται στη διάσπαση των γλυκοζαμινογλυκανών. Η παρουσία μεταλλάξεων στο γονίδιο αυτό μπορεί να μειώσει ή να εξαλείψει τη λειτουργικότητα του ενζύμου προκαλώντας συσσώρευση γλυκοζαμινογλυκανών, κυρίως στα λυσοσώματα των κυττάρων. Η επακόλουθη αύξηση μεγέθους των λυσοσωμάτων προκαλεί ποικίλες διαταραχές στις κυτταρικές λειτουργίες.
• Τύπου ΙΙΙΑ & ΙΙΙΒ (Σύνδρομο Sanfilippo) Οφείλονται σε μεταλλάξεις των γονιδίων SGSH (Τύπος ΙΙΙΑ) και NAGLU (Τύπος ΙΙΙΒ), οι οποίες μειώνουν ή εξαλείφουν τη λειτουργικότητα του αντιστοίχου ενζύμου. Η ανεπάρκεια οποιωνδήποτε από αυτά τα ένζυμα προκαλεί συσσώρευση θειϊκής ηπαράνης, κυρίως στα λυσοσώματα των κυττάρων, προκαλώντας ποικίλες διαταραχές στις κυτταρικές λειτουργίες.
• Τύπου IVB (Σύνδρομο Morquio) Οφείλεται σε μεταλλάξεις του γονιδίου GLB1 που κωδικοποιεί ένα ένζυμο που εμπλέκεται στη διάσπαση των γλυκοζαμινογλυκανών. Η παρουσία μεταλλάξεων στο γονίδιο αυτό μπορεί να μειώσει ή να εξαλείψει τη λειτουργικότητα του ενζύμου προκαλώντας συσσώρευση γλυκοζαμινογλυκανών στα λυσοσώματα των κυττάρων. Η ανωτέρω συσσώρευση παρατηρείται κυρίως στα οστά, προκαλώντας τις χαρακτηριστικές οστικές αλλοιώσεις του συνδρόμου Morquio.
• Τύπου VI (Σύνδρομο Maroteaux-Lamy) Οφείλεται σε μεταλλάξεις του γονιδίου ARSB που κωδικοποιεί ένα ένζυμο που εμπλέκεται στη διάσπαση των βλεννοπολυσακχαριτών. Όπως και στις άλλες μορφές της νόσου, η ανεπαρκής λειτουργικότητα του ενζύμου εξαιτίας της παρουσίας μεταλλάξεων προκαλεί συσσώρευση βλεννοπολυσακχαριτών στα λυσοσώματα των κυττάρων. Το γεγονός αυτό επηρεάζει τη δομή και τη λειτουργία τους προκαλώντας φλεγμονές και κυτταρικό θάνατο.

Οι ανωτέρω τύποι βλεννοπολυσακχαρίδωσης παρουσιάζουν αυτοσωματική υπολειπόμενη κληρονομικότητα, δηλαδή είναι απαραίτητη η παρουσία δύο μεταλλάξεων για την εκδήλωση της νόσου.

Στο εργαστήριό μας πραγματοποιείται ο μοριακός έλεγχος για τους ακόλουθους τύπους Βλεννοπολυσακχαρίδωσης:

1. Tύπος Ι-Πλήρης αλληλούχιση του γονιδίου IDUA (Next-generation sequencing)
2. Tύπος ΙΙΙΑ-Πλήρης αλληλούχιση του γονιδίου SGSH (Sanger sequencing)
3. Τύπος ΙΙΙΒ-Πλήρης αλληλούχιση του γονιδίου NAGLU (Sanger sequencing)
4. Τύπος IVB-Πλήρης αλληλούχιση του γονιδίου GLB1 (Next-generation sequencing)
5. Τύπος VI-Πλήρης αλληλούχιση του γονιδίου ARSB (Next-generation sequencing)

Υλικό: Περιφερικό αίμα σε EDTA

Χρόνος απάντησης: 3-4 εβδομάδες