Μιτοχονδριακή εγκεφαλοπάθεια και σύνδρομο Leigh

H μιτοχονδριακή εγκεφαλοπάθεια είναι μια γενετική διαταραχή που επηρεάζει κυρίως το πεπτικό και το νευρικό σύστημα. Σχεδόν όλοι οι πάσχοντες παρουσιάζουν γαστρεντερική δυσκινησία, δηλαδή τα νεύρα και οι μύες του πεπτικού συστήματος δεν κινούν αποτελεσματικά τις τροφές κατά μήκος της πεπτικής οδού, με αποτέλεσμα να παρατηρείται  δυσφαγία, πρόωρος κορεσμός, κοιλιακό άλγος, ναυτία και εντερική απόφραξη. Τα χρόνια γαστρεντερικά προβλήματα προκαλούν ακραία απώλεια βάρους και μυϊκής μάζας στους πάσχοντες. Η νόσος χαρακτηρίζεται επίσης από ανωμαλίες του νευρικού συστήματος, όπως περιφερική νευροπάθεια, οφθαλμοπληγία,  βλεφαρόπτωση, απώλεια ακοής και λευκοεγκεφαλοπάθεια, δηλαδή διαταραχές της λευκής ουσίας του εγκεφάλου. H μιτοχονδριακή εγκεφαλοπάθεια παρουσιάζει αυτοσωματικό υπολειπόμενο πρότυπο κληρονομικότητας και οφείλεται κυρίως σε μεταλλάξεις του γονιδίου TYMP, το οποίο κωδικοποιεί την φωσφορυλάση της θυμιδίνης που καταβολίζει τη θυμιδίνη σε μικρότερα μόρια. Η παρουσία μεταλλάξεων στο γονίδιο TYMP μειώνει σημαντικά ή εξαλείφει τη δραστηριότητα του ενζύμου, προκαλώντας υπερβολική αύξηση των επιπέδων της θυμιδίνης στον οργανισμό. Η περίσσεια της θυμιδίνης έχει βρεθεί να είναι επιζήμια για το μιτοχονδριακό DNA, επηρεάζοντας τη διατήρηση και την επιδιόρθωσή του. Η συσσώρευση μεταλλάξεων στο μιτοχονδριακό DNA προκαλεί την αστάθειά και την επακόλουθη μείωσή του. Αυτές οι γενετικές αλλαγές, επηρεάζοντας τη φυσιολογική λειτουργία των μιτοχονδρίων, προκαλούν τα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν την μιτοχονδριακή εγκεφαλοπάθεια.

To Σύνδρομο Leigh αποτελεί μια σοβαρή νευρολογική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από ψυχοκινητική παλινδρόμηση. Συνήθως οδηγεί σε θάνατο εντός των τριών πρώτων χρόνων ζωής λόγω αναπνευστικής ανεπάρκειας, ενώ ένα μικρό ποσοστό πασχόντων δεν εμφανίζει συμπτώματα μέχρι την ενηλικίωση ή τα συμπτώματα παρουσιάζουν αργή επιδείνωση. Τα κύρια συμπτώματα του συνδρόμου είναι: προβλήματα του πεπτικού συστήματος, μυϊκά και κινητικά προβλήματα, εγκεφαλικές βλάβες, προβλήματα όρασης, αναπνευστικά προβλήματα, καρδιολογικά προβλήματα και από ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα γαλακτικού οξέος στο αίμα, στα ούρα και στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό των ασθενών. Το σύνδρομο Leigh παρουσιάζει αυτοσωματικό υπολειπόμενο πρότυπο κληρονομικότητας, καθώς και μιτοχονδριακό πρότυπο κληρονομικότητας. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων προκαλείται από μεταλλάξεις του πυρηνικού DNA, ενώ στο 28% των ασθενών από μεταλλάξεις του μιτοχονδριακού DNA. Περισσότερα από 75 γονίδια έχουν συσχετισθεί με την εμφάνιση του συνδρόμου Leigh. Τα περισσότερα από αυτά κωδικοποιούν πρωτεΐνες που εμπλέκονται στη διαδικασία της ενεργειακής παραγωγής στα μιτοχόνδρια. Η παρουσία μεταλλάξεων στα γονίδια αυτά μειώνει ή εξαλείφει τη δραστικότητα των προαναφερθέντων πρωτεϊνών, οδηγώντας στα συμπτώματα του συνδρόμου Leigh.

Στο εργαστήριό μας παρέχεται η πλήρης αλληλούχιση των γονιδίων ADCK3 (CABC1, COQ8), AIFM1 ,APTX, ATPAF2 (ATP12), BCS1L, C10ORF2, C8ORF38, COQ2, COQ9, COX10, COX15, COX6B1, DARS2, DGUOK, DLAT, DLD, DNM1L, ETFDH, ETHE1, FASTKD2, FH, FOXRED1, GFER, GFM1 (EFG1), LRPPRC, MPV17, NDUFA1, NDUFA10, NDUFA11, NDUFA2, NDUFAF2, NDUFAF4 (C6ORF66), NDUFS1, NDUFS2, NDUFS3, NDUFS4, NDUFS6, NDUFS7, NDUFS8, NDUFV1, NDUFV2, PC, PDHA1, PDHB, PDHX, PDP1, PDSS1, PDSS2, RARS2, SCO1, SCO2, SDHAF1, SUCLA2, SUCLG1, SURF1, TACO1, TK2, TMEM70, TSFM, TTC19, TUFM και TYMP (ECGF1, TP) χρησιμοποιώντας την τεχνολογία της αλληλούχισης επόμενης γενιάς (Next-generation sequencing, NGS) για την ανίχνευση πιθανών παθολογικών μεταλλάξεων, οι οποίες έχουν συσχετιστεί με την εμφάνιση της μιτοχονδριακής εγκεφαλοπάθειας και του συνδρόμου Leigh.

Υλικό: Περιφερικό αίμα σε EDTA

Χρόνος απάντησης: 4 εβδομάδες